افشای اطلاعات به عنوان بخشی از سیستم گزارشگری مالی، تحت تاثیر عوامل سازمانی زیادی است که تمرکز سازمانی از جمله این عوامل قلمداد می شود. انتظار می رود در سازمان های غیرمتمرکز، با گسترش سیستم های اطلاعاتی حسابداری، افشای اطلاعات در سطح وسیع تر و تجمیع یافته تری صورت گیرد. از این رو هدف از مقاله حاضر بررسی تاثیر تمرکز سازمانی بر هر دو شکل افشای اطلاعات (اجباری و اختیاری) می باشد. در همین راستا با جمع آوری اطلاعات مربوط به میزان تمرکز سازمانی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از طریق پرسشنامه تمرکز سازمانی رابینز در سال 1393، تاثیرگذاری تمرکز سازمانی بر میزان افشای اطلاعات مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که تمرکز سازمانی بر افشای اجباری و اختیاری اطلاعات تاثیر معناداری داشته و با متمرکزتر شدن سازمان ها سطح افشای اطلاعات کاهش می یابد. این نتایج علاوه بر توسعه ادبیات مربوط به عوامل موثر بر افشای اطلاعات، می تواند برای مدیران شرکت ها از جهت چگونگی تصمیم گیری در مورد تمرکز و غیر متمرکز بودن سازمان مفید بوده و در نهایت سبب افزایش شفافیت اطلاعاتی و بهبود تصمیم گیری های اقتصادی شود.

هدف: نتایج تحقیقات پیشین نشان داده است که ارایه اطلاعات داوطلبانه و اختیاری شرکت ها، به کاهش ریسک سرمایه گذاران کمک می کند؛ اما ارایه این اطلاعات، به تصمیم های مدیران بستگی دارد. بنابراین، هدف این پژوهش، بررسی تاثیر خودشیفتگی مدیران بر افشای اختیاری اطلاعات شرکت هاست. روش: با استفاده از داده های 135شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در دوره زمانی 1388 تا 1397، فرضیه ها به کمک رگرسیون چندگانه آزمون شدند. یافته ها: پس از تجزیه و تحلیل های آماری، نتایج حاصل از فرضیه های پژوهش حاکی از آن است که خودشیفتگی مدیران، بر افشای اختیاری اطلاعات شرکت ها تاثیر منفی و معناداری می گذارد. در این پژوهش، از دو شاخص نسبت پاداش مدیران بر کل حقوق و دستمزد پرداختی و اندازه امضای مدیران برای سنجش خودشیفتگی مدیران استفاده شده است. نتیجه گیری: خصوصیت های شخصیتی مدیران خودشیفته، آنان را به انجام اقدام هایی بر خلاف عرف سوق می دهد و باعث می شود در پی توجه و ستایش دیگران باشند و این اقدام ها در نهایت، عملکرد سازمان را تحت تاثیر قرار خواهد داد. از این رو، تعصبات شخصی و توهم های مثبت مدیران خودشیفته، بر عرضه اطلاعات مالی به بورس اوراق بهادار تاثیر می گذارد. این مدیران، به نادیده گرفتن بازخوردهای منفی محرمانه از عقل خویش تمایل دارند و به طور طبیعی، اطلاعات را در زمان ارتباط با سهام داران در خصوص عملکرد شرکت نادیده می گیرند. افزون بر این، مدیران خودشیفته، ممکن است آگاهانه، اطلاعات ارسالی برای متقاعدکردن سرمایه گذاران را که پروژه های در حال اجرا و با آینده امیدوارکننده ای دارند، تحریف کنند. بروز این پدیده در بین مدیران، باعث خواهد شد که با استفاده از روش های مختلف، تلاش کنند تا افشای اطلاعات اختیاری به سرمایه گذاران و سایر سهام داران را کاهش دهند.

در پژوهش حاضر به بررسی تاثیر افشای اختیاری اطلاعات سرمایه فکری بر عدم تقارن اطلاعاتی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. به منظور سنجش افشای سرمایه فکری، مطابق با پژوهش های پیشین، آیتم هایی برای افشای سرمایه فکری طراحی و سپس با بررسی آنها در گزارشات هیات مدیره امتیازی برای افشای سرمایه فکری هرسال- شرکت تعیین گردید. همچنین جهت سنجش عدم تقارن اطلاعاتی، از مدل استل (1989) استفاده شد. در مسیر انجام این پژوهش، 137 شرکت از طریق حذف سیستماتیک، برای دوره زمانی 5 ساله 1392- 1388 انتخاب شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش حاکی از این مطلب است که افشای اختیاری اطلاعات سرمایه فکری، موجبات کاهش عدم تقارن اطلاعاتی را فراهم می آورد. بعبارت دیگر، با افزایش افشای اختیاری اطلاعات سرمایه فکری، عدم تقارن اطلاعاتی کاهش می یابد که یافته های مذکور در انطباق با یافته های زواینی و عبود محمد (2013) است.

افشای اطلاعات شامل تجزیه و تحلیل مدیریت، یادداشت های همراه گزارشگری مالی و گزارشات مکمل است. نظریه های مختلفی برای توضیح افشاء استفاده شده است. این نظریه ها عبارتند از تئوری نمایندگی، تئوری علامت دهی، تئوری نیاز سرمایه، تئوری مشروعیت و تئوری هزینه های سیاسی. افشای اطلاعات می تواند برای کاهش هزینه ها، کاهش عدم تقارنهای اطلاعاتی میان شرکت و ارائه دهندگان منابع مالی و برای کاهش هزینه های سیاسی استفاده شوند. جاسوسی صنعتی به معنی جاسوسی برای کشف رازهای یک شرکت رقیب صنعتی، سازنده و از این قبیل می باشد. در جاسوسی صنعتی برای به دست آوردن اطلاعات و دانش صنعتی و اقتصادی دست به اقدام می زنند یا اینکه عملا از اقدام شرکت ها و مراکز صنعتی فعال در این حوزه حمایت می کنند. اطلاعات اقتصادی؛ عامل رقابت و کاهش هزینه های تحقیق و توسعه می باشد. عملیات جاسوسی اقتصادی منجر به تولید اطلاعات اقتصادی می شود. اگر شرکتها اطلاعات کمتری افشاء کنند، طبق تئوری علامت دهی، به عنوان خبر بد در نظر گرفته می شود و بر قیمت سهام اثر منفی می گذارد و اگر طبق تئوری مشروئیت، داوطلبانه اطلاعات بیشتری ارائه کند، طبق پدیده جاسوسی صنعتی، شرکتهای مختلف و شرکتهای رقیب، از این افشای اطلاعات در جهت مقاصد خود استفاده کنند. در این مقاله ابتدا تئوری های که بر افشای اطلاعات حسابداری اثر می گذارد توضیح داده، سپس جاسوسی صنعتی تعریف و اثرات آن بر اقتصاد شرح داده و در نهایت یک مدل مفهومی ارائه می گردد.

از زمان پیدایش تحقیقات حاکمیت شرکتی در اواخر قرن 20 یکی از بحث برانگیزترین موضوعات وجود هیئت مدیره مشترک در ساختار حاکمیت شرکتی است. هیئت مدیره مشترک به مفهوم مشارکت یک عضو هیئت مدیره به طور همزمان در هیئت مدیره شرکت دیگر است. یا به عبارت دیگر در شرایطی که یک فرد به یک سازمان وابسته است در سازمان دیگر عضو هیئت مدیره مشترک باشد. بررسی ادبیات نظری در خصوص تاثیر هیئت مدیره مشترک حاکی از نتایج متضادی است. نتایج و پژوهش ها از قبیل برون و همکاران (2011) برگاتی و فاستر (2003) حاکی از این است که هیئت مدیره مشترک بر عملکرد شرکت ها تاثیرات متفاوتی دارد این تاثیرات می تواند بر شیوه گزارشگری و کیفیت گزارشگری شرکت ها مطرح شود لذا هدف از این مقاله بررسی تاثیر هیئت مدیره مشترک بر افشای اختیاری اطلاعات و کیفیت سود است.جامعه آماری پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد . روش نمونه گیری پژوهش روش حذف سیستماتیک است. نمونه مورد مطالعه پژوهش حاضر شامل 90 شرکت می باشد. نوع داده ها جهت آزمون فرضیه های پژوهش داده های ترکیبی استنتایج و یافته های پژوهش نشان می دهد که هیئت مدیره مشترک بر کیفیت سود تاثیر مثبت دارد. به گونه ای که وجود هیئت مدیره مشترک باعث بهبود کیفیت سود شرکت های نمونه خواهد شد. همچنین یافته های پژوهش نشان داد که هیئت مدیره مشترک بر افشای اختیاری اطلاعات تاثیر مثبت دارد. به طوری که عضو مشترک هیئت مدیره باعث ترغیب مدیران به افشای داوطلبانه اطلاعات می شود.

افشای اختیاری اطلاعات، هماهنگی و مشارکت میان شرکت ها و سرمایه گذاران را با توجه به افزایش شفافیت اطلاعاتی و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بهبود می بخشد. افشای اختیاری با کاهش فرصت های دستکاری سود منجر به بهبود کیفیت گزارشگری مالی و افزایش سطح اطمینان سرمایه گذاران می شود. در این مقاله با نمونه ای متشکل از 730 سال شرکت در دوره زمانی 1392-1388 به بررسی رابطه بین افشای اختیاری و مدیریت سود پرداخته شد. در بررسی فرضیه ها از روش معادلات ساختاری استفاده شد تا اثرات مستقیم افشای اختیاری و اثرات غیرمستقیم سایر متغیرها از طریق بهبود سطح افشای اختیاری بر مدیریت سود سنجیده شود. یافته ها نشان داد، افزایش سطح افشای اختیاری منجر به کاهش میزان مدیریت سود شرکت ها که از طریق دستکاری اقلام تعهدی اختیاری و دستکاری اقلام واقعی حاصل می شود، می گردد. همچنین ویژگی های هیات مدیره و عملکرد مالی نیز از طریق بهبود سطح افشای اختیاری منجر به کاهش مدیریت سود می گردند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر برخی از مهمترین متغیرهای عمده اقتصادی بر میزان افشای اختیاری اطلاعات در گزارشگری سالانه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. در میان پژوهش های متعدد بازار سرمایه ارتباط میان عوامل سیستماتیک (عوامل کلان اقتصادی) و سطح افشای اختیاری نادیده گرفته شده است که نوآوری پژوهش حاضر محسوب می شود. تعداد 113 شرکت برای دوره زمانی 1391 تا 1398 انتخاب شده است. بدین منظور برای آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل ضرایب رگرسیون استفاده شده است. به منظور اندازه گیری سطح افشای اختیاری اطلاعات در گزارشگری سالیانه، فهرستی متشکل از پنجاه قلم اختیاری براساس استانداردهای حسابداری و مقررات موجود در حوزه گزارشگری مالی تهیه شد. تحلیل یافته های پژوهشی نشان می دهد که از میان متغیرهای عمده اقتصادی (شامل تغییرات نرخ ارز، تورم، نقدینگی، تراز تجاری و تولید ناخالص داخلی)، میان تغییرات تولید ناخالص داخلی، نقدینگی و نرخ تورم با سطح افشای اختیاری رابطه معنادار وجود دارد. به عبارت دیگر، سایر متغیرهای بررسی شده رابطه معناداری با میزان افشای اختیاری ندارند. به صورت کلی نتایج پژوهش حاضر حاکی از این است که برخی از متغیرهای عمده اقتصادی می توانند تغییرات در میزان افشای اختیاری را تببین نمایند.

یکی از اهداف اطلاعات حسابداری کمک به استفاده کنندگان در پیش بینی بازده سرمایه گذاری است. بخشی از متغیرهای تاثیرگذار بر بازده سهام شرکتها در بازار سهام ناشی از اطلاعات مالی است که از طرف مدیریت ارایه می گردد. میزان تاثیر این اطلاعات بسیار پیچیده و تاحدی ناشناخته است. سرمایه گذاران زمانی در یک واحد اقتصادی سرمایه گذاری می کنند که درباره آن اطلاعات کافی (شامل اطلاعات مالی) داشته باشند. لذا بکارگیری سیاستها و طرح های افشا اطلاعات می تواند آگاهی ها و اطلاعات برتر مدیران را به بازار سرمایه منتقل ساخته و در برقراری ارتباط بین مدیران و سرمایه گذاران موثر واقع شود. در این مقاله سعی شده تا ضمن بررسی افشا اختیاری اطلاعات، ارتباط آن با نرخ بازده سهام ارزیابی گردد. به عبارت دیگر هدف مقاله بررسی واکنش بازار به افشای اختیاری اطلاعات می باشد.

افشای اختیاری مدیران به عنوان یکی از مکانیزم های شفافیت اطلاعاتی، مورد توجه تحلیل گران و فعالان بازار سرمایه می باشد. شناسایی محرک های افشای اختیاری می تواند به درک عوامل موثربرشفافیتوکاراییبازارسرمایه و کارایی تخصیص منابع کمک کند. در این پژوهش، ویژگیهای شرکت، راهبری شرکتی و قدرت ذینفعان به عنوان محرک های افشای اختیاری بررسی می گردند. نمونه تحقیق شامل 146 شرکت پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1392- 1388 می باشد. در بررسی فرضیات این پژوهش از روش معادلات ساختاری و رگرسیون چند متغیره استفاده شد تا تحلیل جامعی از تاثیر متغیرهای مکنون و اجزای سازنده های آنها بر افشای اختیاری صورت گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد، ویژگی های ساختاری شرکت تاثیر مثبت و معنادار و ویژگیهای عملکردی شرکت تاثیر منفی و معناداری برسطح افشای اختیاری دارند. ویژگیهای هیات مدیره، ساختار مالکیت و حسابرسی تاثیر مثبت و معنا داری برسطح افشای اختیاری دارند. همچنین ذینفعان داخلی تاثیر منفی و معنا دار و ذینفعان خارجی تاثیر مثبت و معناداری برسطح افشای اختیاری می گذارند.